1. Η κρίση δημιουργεί στρες
Το στρες είναι η «απάντηση» του οργανισμού μας στις πιέσεις που δέχεται (σωματικές και ψυχικές). Η «απάντηση» αυτή είναι ουσιαστικά μια εντολή να γεμίσει το σώμα μας με ορμόνες όπως αδρεναλίνη και κορτιζόνη. Αυτές φέρνουν ένταση στον οργανισμό μας και τα όργανα μακροχρόνια φθείρονται και για αυτό το λόγο οι γιατροί θεωρούν το στρες αιτία του 90% των προβλημάτων υγείας. Επιπλέον, το στρες μπλοκάρει κάθε φαντασία και δημιουργικότητα. Επηρεάζει τη θετική σκέψη και οδηγεί το άτομο σε αρνητική προσδοκία και κατάθλιψη.
Η απάντηση στο στρες είναι η χαλάρωση. Χαλαρώνοντας το σώμα και το νου σας γίνεται δυνατό να λειτουργήσουν διορθωτικοί μηχανισμοί στο σώμα, που εξουδετερώνουν τους κραδασμούς από την επίδραση του στρες. Εξίσου σημαντικός είναι και ο τρόπος σκέψης. «Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει», λέει ο λαός. Ο θετικός τρόπος έκφρασης δημιουργεί συνθήκες ευφορίας, βοηθά το σώμα να γεμίσει με ενδορφίνες (σεροτονίνη, ντοπαμίνη) και να αποβάλλει τις τοξίνες.
Η χαλάρωση είναι απλή διαδικασία για κάποιον που έχει εκπαιδευτεί να το κάνει, διαφορετικά παιδεύεται. Πρόσφατες έρευνες αμερικανικών Πανεπιστημίων απέδειξαν ότι15’λεπτά χαλάρωσης και διαλογισμού την ημέρα φέρνουν σε ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση το άτομο που την εφαρμόζει. Μια από τις πιο αποτελεσματικές τεχνικές για γρήγορη χαλάρωση είναι αυτή της Μεθόδου Silva (www.silva.gr).
2. Διασπασμένη σκέψη
Δυστυχώς, η μεγαλύτερη πλειοψηφία των ανθρώπων ζει αντιδραστικά, δηλαδή αντιδρά στα γεγονότα, δεν παράγει γεγονότα. Δεν υπάρχει οργανωμένο σχέδιο δράσης, γιατί απλά οι περισσότεροι δεν βάζουν στόχους. Έχουν ευσεβείς πόθους και κάνουν ευχές. Τελικά, πιστεύουν στην τύχη και ποντάρουν σ’ αυτή. Επειδή οι σκέψεις εναλλάσσουν η μία την άλλη κάθε 6-10 δευτερόλεπτα (έρευνα του Harvard) δεν προγραμματίζουν τον εγκέφαλό τους σε βάθος. Ο σύγχρονος άνθρωπος με δυσκολία διαχειρίζεται την καθημερινότητα του.
Η απάντηση σε αυτό είναι η εστιασμένη σκέψη. Η δημιουργία οργανωμένου σχεδίου δράσης, αφού ξεκαθαριστούν οι βραχυπρόθεσμοι, οι μεσοπρόθεσμοι και οι μακροπρόθεσμοι στόχοι.
Στόχους έχουμε σε πολλά επίπεδα. Είναι αυτά που θέλουμε να γίνουμε, να έχουμε, να κάνουμε, να νοιώσουμε, να αποκτήσουμε, να προσφέρουμε. Αυτό που προέχει με τους στόχους είναι η προτεραιότητά τους και το πόσο σημαντική είναι για μας η επίτευξη κάθε στόχου. Με άλλα λόγια, αν μας λύνει κάποιο πρόβλημα και αν εξυπηρετεί και άλλους ανθρώπους. Είναι απαραίτητος ένας ετήσιος προϋπολογισμός και προγραμματισμός που να καταλήγει σε μηνιαίο, εβδομαδιαίο και ημερήσιο πρόγραμμα δράσης.
3. Αντίσταση στην αλλαγή
Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι επιζητούν ένα σταθερό περιβάλλον που να μην αλλάζει για να νιώθουν ασφάλεια. Ο εγκέφαλος είναι αυτός που αντιστέκεται πρώτος στις αλλαγές. Οι αλλαγές φέρνουν κάτι νέο και το νέο είναι άγνωστο και ως εκ τούτου εμπεριέχει κίνδυνο και ο εγκέφαλος σαν όργανο προσαρμογής είναι υποχρεωμένος να αντιδράσει για να διατηρήσει την υπάρχουσα κατάσταση.
Ζούμε μια χρονική περίοδο -από το 2000 και μετά- με κύριο χαρακτηριστικό τον αυξανόμενο ρυθμό αλλαγών και αναπροσαρμογών σε όλα τα επίπεδα. Το Ίντερνετ από τη μια και η παγκοσμιοποίηση από την άλλη άνοιξαν τους κρουνούς της γνώσης και του ανθρώπινου δυναμικού, που ξεχύθηκε και «τρομοκράτησε» τους επαναπαυμένους στις δόξες τους Ευρωπαίους και Αμερικάνους.
Το «θαύμα της Κίνας» φαίνεται να κατακτά τον κόσμο με ένα σχέδιο έξυπνο και από ότι φαίνεται αποτελεσματικό. Οι Κινέζοι δεν είναι μετανάστες εργάτες ή υπάλληλοι. Είναι πωλητές των προϊόντων που παράγει η χώρα τους. Έχουν διπλό όφελος για τους ίδιους και τους δικούς τους που ζουν στη χώρα τους. Και είναι πολλοί. Όπου πάνε κατακλύζουν τον κόσμο. Το σημαντικό γι αυτούς είναι ότι δεν τους νοιάζει να πουλήσουν στον ντόπιο πληθυσμό, που ίσως δεν θα αγόραζε λόγω ποιότητας, πωλούν στους άλλους μετανάστες που είναι πια ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ενεργού πληθυσμού που ξεπερνά το 10%.
Η έκρηξη της τεχνολογίας, ιδιαίτερα στα ηλεκτρονικά, στην κινητή τηλεφωνία και στα computers δημιούργησε τρεις κατηγορίες πολιτών. Οι νέοι είναι λάτρεις των νέων εφαρμογών και τον περισσότερο χρόνο τους και το εισόδημά τους το ξοδεύουν γι αυτές. Οι μέσης ηλικίας αγωνίζονται «αγκομαχώντας» να μη μείνουν πίσω, καθώς κάθε μέρα που περνά το χάσμα μεγαλώνει. Οι τρίτης ηλικίας απέχουν συνειδητά, αφού για αυτούς όλα αυτά είναι αδιανόητα, το πολύ πολύ να έχουν κάποιο κινητό που το χρησιμοποιούν ελάχιστα. Η αλλαγή είναι η μόνη αναπόφευκτη πραγματικότητα.
Ο κόσμος αλλάζει και μάλιστα με πολύ γρήγορους ρυθμούς που θα γίνουν γρηγορότεροι. Αυτό λέγεται εξέλιξη και η μέχρι τώρα ιστορία έχει δείξει ότι τίποτε δεν μένει σταθερό, αλλά όπως και ο σοφός Ηράκλειτος παρατήρησε πρώτος: «τα πάντα ρει». Ασφάλεια μπορεί κάποιος να νιώθει μόνο όσον αφορά την ικανότητα προσαρμογής του στις συνεχείς αλλαγές. Το μυστικό είναι να μπορούμε να ζούμε ανασφαλείς, αλλά να έχουμε τα «ρεφλέξ» για διορθωτικές σύντομες αλλαγές. Η σταθερότητα και η ασφάλεια είναι αυταπάτη.
4. Μειωμένη αυτοεικόνα-αυτοπεποίθηση Ένα από τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου είναι η αρνητική αυτοεικόνα που τον καθηλώνει σε μικρόπνοα σχέδια και ελάχιστη δημιουργικότητα. Η προηγούμενη γενιά, που σίγουρα πέρασε πολλές δυσκολίες, αλλά και έζησε την καλύτερη αναπτυξιακή περίοδο της χώρας, από υπερπροστατευτική διάθεση, θέλησε να μην περάσουν τα παιδιά της όσα πέρασε η ίδια και τους τα «έδωσε όλα έτοιμα». Δεν τους έδωσε όμως και την αυτοπεποίθηση να μπορούν να τα καταφέρνουν μόνα τους στη ζωή.
Η αλήθεια είναι ότι η οικονομική κρίση έχει επισκιάσει μια άλλη κρίση που τα τελευταία 20 χρόνια συμβαίνει στην κοινωνία μας. Πρόκειται για την κρίση αξιών που οδήγησε μάλλον και στην οικονομική κρίση, αφού η νοοτροπία του ατομικισμού και του εύκολου, «άκοπου» κέρδους σε βάρος του συνόλου είχε γίνει για πολλούς το ζητούμενο.
Για να επανέλθουμε στην αυτοπεποίθηση, όμως, και την ισχυρή αυτοεικόνα, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η ενίσχυση της αυτοεικόνας κάποιου γίνεται μέσα από συνειδητή προσπάθεια αυθυποβολής θετικών φράσεων. Η «συνομιλία» με το εσωτερικό συνειδητό γίνεται μέσα από ασκήσεις χαλάρωσης και νοερής επανάληψης φράσεων που δείχνουν την επιθυμητή κατάσταση του ατόμου. Για παράδειγμα, μια φράση σαν την παρακάτω θα έδινε μακροχρόνια σπουδαία αποτελέσματα. «Κάθε μέρα με κάθε τρόπο η αυτοεκτίμησή μου βελτιώνεται», κι ακόμα «Είμαι σε θέση να σχεδιάσω και να επιτύχω όποιο στόχο επιθυμήσω». Η φαντασία παράγει την πραγματικότητα και αυξάνει τη συνειδητότητα.
5. Λανθασμένος τρόπος λήψης αποφάσεων
Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν αποφάσεις με βάση τη λογική και την επιμέρους εκτίμηση μιας κατάστασης. Ενώ αυτό με την πρώτη ματιά φαίνεται σωστό, στην πράξη όμως τα πράγματα δεν λειτουργούν έτσι.
Όταν χρειάζεται να αποφασίσεις για κάτι και εμπλέκονται σε αυτό η αγορά, η κοινωνική συμπεριφορά, οι πολιτικές εξελίξεις, οι διεθνείς οικονομικές συνθήκες ή και άλλοι παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη δική σου απόφαση -λιγότερο ή περισσότερο- οι δικές σου λογικές εκτιμήσεις δεν αρκούν, γιατί απλά είναι τόσο πολύπλοκοι οι μηχανισμοί, που η δική σου ελλιπής ενημέρωση αδυνατεί να παρακολουθήσει.
Η επιστημονική έρευνα λέει ότι 4 στις 5 αποφάσεις που λαμβάνονται με βάσει τα λογικά δεδομένα αποδεικνύονται λανθασμένες. Για αυτό εξάλλου δεν υπάρχουν λογικές εκτιμήσεις για το χρηματιστήριο, την πολιτική, τη μόδα ακόμη και για τον αθλητισμό. Οι άνθρωποι συνήθως «τρέχουν» πίσω από τα λάθη τους, προσπαθώντας να τα διορθώσουν, αλλά συνήθως τα επαναλαμβάνουν.
6. Σωστός τρόπος λήψης αποφάσεων
Λιγότερο από το 10% των ανθρώπων, πάντα με βάσει την επιστημονική έρευνα, όταν χρειάζεται να πάρουν μια απόφαση ακολουθούν διαφορετικό τρόπο. Εμπιστεύονται την εσωτερική τους φωνή, τη διαίσθησή τους και αυτό δεν λειτουργεί στα πλαίσια του εξορθολογισμού. Σε έρευνα που έγινε από τον Δρ. Selligman, στους 100 πιο επιτυχημένους προέδρους Δ.Σ. και διευθυντές επιχειρήσεων στην Αμερική, στην ερώτηση εάν αποφασίζουν με βάσει τα δεδομένα που τους παρουσιάζουν τα εσωτερικά τους τμήματα ή λαμβάνουν τις αποφάσεις τους με άλλα κριτήρια, απάντησαν ότι η τελική τους απόφαση είναι διαισθητική. Καθώς οι γνώσεις μας για τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νου μας αυξάνονται και ξεκαθαρίζουν, τόσο συνειδητοποιούμε ότι το συνειδητό κομμάτι της επίγνωσής μας αποτελεί ένα ελάχιστο ποσοστό, ίσως και κάτω του 1% του συνόλου των πληροφοριών που διαχειρίζεται ο εγκέφαλος και ο νους μας. Επομένως, είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να στηριχθούμε στο 1%, που γνωρίζουμε, αλλά στο 99% που δεν γνωρίζουμε συνειδητά, το οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αξιοποιώντας την λειτουργία της εξωαισθητηριακής μας αντίληψης, δηλαδή της διαίσθησης.
Βασική προϋπόθεση γι αυτό είναι η λειτουργία του εγκεφάλου να βρίσκεται σε κατάσταση χαλάρωσης. Άλλωστε, οι καλύτερες ιδέες έρχονται στους ανθρώπους όταν είναι έτοιμοι να κοιμηθούν ή μόλις ξυπνήσουν ή σε εκείνους που έχουν εκπαιδευτεί να παραμένουν συνειδητοί τη στιγμή που οι άλλοι κοιμούνται.
Η διαίσθηση είναι η λειτουργία εκείνη που τα μηνύματά της δεν τα εξηγεί το άτομο απλά τα νοιώθει σαν θετικά ή αρνητικά. Η διαίσθηση είναι λειτουργία του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου το οποίο έχει ολιστική αντίληψη και ενεργοποιείται σε χαμηλότερη εγκεφαλική συχνότητα.
-του Παναγή Μεταξάτου, Καθηγητή της Μεθόδου Silva
Σχολιάστε το άρθρο