Επιφάνεια
Πάντα ήμουν της άποψης, που λέει ότι όταν θέλω να είμαι ειλικρινής απέναντι σε αυτά που υποστηρίζω, πρέπει πρώτα να έχουν υλοποιηθεί, να έχουν γίνει πράξη από εμένα τον ίδιο και μετά να τα κάνω διαθέσιμα σε όποιον μου το ζητήσει. Αλλιώς είναι «κούφια» λόγια που ο καθένας θα μπορούσε να πει. Όσο και αν κάποιος έχει το ταλέντο να πείθει με αυτά που λέει, κάποια στιγμή, αν αυτά δεν έχουν βιωθεί και εφαρμοστεί από τον ίδιο, θα σταματήσουν να εμπνέουν αυτόν που τον ακούει.
Η εποχή μας διακατέχεται από αυτό το πνεύμα της επιφανειακότητας και όλοι μας με μεγάλη δυσκολία προσπαθούμε να ξεχωρίσουμε την πράξη που ακολουθεί τη θεωρία, από την σκέτη θεωρητικολογία.
Τα παιδιά
Τα παιδιά είναι τα μεγάλα θύματα αυτής της χωρίς βάθος προσέγγισης, σχεδόν όλων των θεμάτων. Και των ασήμαντων και των σημαντικών. Οι ενήλικες δίνουμε το παράδειγμα μας, αφού δεν εμβαθύνουμε ακόμα και σε θέματα που μας ενδιαφέρουν πολύ. Ένας αρχικός ενθουσιασμός και μετά… τίποτα.
Αλλά ας δούμε τί συμβαίνει στα παιδιά
Ένα πολύ σημαντικό θέμα στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, είναι το παιχνίδι. Σήμερα τα παιχνίδια -αυτά τουλάχιστον που ονομάζουμε παιχνίδια και που αφορούν τις μικρές ηλικίες- είναι χωρίς βάρος και δεν εννοώ το πραγματικό βάρος, αλλά ούτε μιλώ μεταφορικά. Τα περισσότερα παιχνίδια, είναι φτιαγμένα από πλαστικό, σπάνε εύκολα, είναι πάμφθηνα και έτσι αγοράζονται και πετάγονται με μεγάλη ευκολία και κανένα παιδί δεν μπορεί να συνδεθεί μαζί τους συναισθηματικά και να τα θυμάται σε όλη του τη ζωή, ανατρέχοντας σε αυτούς τους «μεγάλους θησαυρούς» ακόμα και ως ενήλικας… Όλοι θυμόμαστε κάποιο παιχνίδι, από την παιδική μας ηλικία και μόλις κάποιος αναφέρει κάτι σχετικό, αμέσως η ενθύμησή του μας γεμίζει την ψυχή!
Τα παιχνίδια πρέπει κατά την άποψη μου στις πρώτες ηλικίες να σχετίζονται με τη φύση. Να είναι φτιαγμένα από την ίδια τη φύση! Έτσι ξύλα από κλαδιά ή ολόκληροι κορμοί δένδρων, που να μπορούν τα παιδιά να αναρριχηθούν ή να ισορροπήσουν επάνω τους είναι ιδανικά. Πέτρες απλές, χωρίς καμιά κατεργασία, χώμα που να πλάθεται με νερό σε διάφορα δικά τους σχέδια, χωρίς συγκεκριμένη μορφή και ό,τι μπορεί κανένας να φανταστεί, γεμίζει τα παιδιά με άκρατη ευτυχία.
Τα παιδιά δεν αισθάνονται ανία, όταν παίζουν με τα ίδια παιχνίδια συνεχώς, εμείς οι «μεγάλοι» νομίζουμε ότι συμβαίνει αυτό… Αντιθέτως, είναι εντυπωσιακό το πώς τα ίδια υλικά μεταμορφώνονται σε τόσο διαφορετικά πράγματα από τα χεράκια τους. Έτσι, ένας σημαντικός παράγοντας αυτάρκειας και απενοχοποίησής μας, από το να πρέπει να φέρνουμε συνεχώς καινούρια παιχνίδια, μπορεί να λυθεί με τόσο απλές, αλλά ουσιαστικές λύσεις.
Όσο για τα μεγαλύτερα παιδιά, το να μπορούν να παρακολουθήσουν τις φάσεις της παραγωγής διάφορων τροφίμων ή υλικών, είναι καθοριστικά σημαντικός για την περαιτέρω εξέλιξη τους.
Έτσι για να φτιάξουν ψωμί πρέπει πρώτα να συμμετάσχουν τη διαδικασία της σποράς του σιταριού, μετά να συλλέξουν τα σποράκια και μετά να κάνουν αλεύρι, να ζυμώσουν και στο τέλος να το ψήσουν και το ψωμί να φαγωθεί από όλη την οικογένεια, ευχαριστώντας τη γη που μας έδωσε τους καρπούς της με τόση γενναιοδωρία. Με αυτό τον τρόπο συνδέονται πραγματικές αλληλουχίες, που μετέπειτα παρέχουν μια πραγματική ασφάλεια στα παιδιά, αναπτύσσουν μια σιγουριά από τη γνώση που έχουν αποκτήσει και έχουν βιώσει σε πολύ μεγάλα ψυχικά βάθη λόγω της ηλικίας τους. Όλα αυτά μας οδηγούν σε ουσιαστική αυτάρκεια, αφού ακόμα και σε ένα μπαλκόνι σε μια γλάστρα, φυτεύοντας λίγα σποράκια σιταριού και σε ένα διαμέρισμα, έστω και σε μικρή κλίμακα, μπορούμε να εμπλέξουμε τα παιδιά μας… και εμάς, σε όλη αυτή την πολύ ωραία διαδικασία.
Ένας μύλος χειρός (μπορούμε να τον αγοράσουμε και με 30 ευρώ πλέον) που θα μας δώσει μια ευελιξία στο να μετατρέπουμε πολλούς σπόρους σε αλεύρι είναι μια καλή ιδέα. Κάποιος μπορεί να φτιάξει και μόνος του, έναν χειροποίητο με μικρές πέτρες αν θέλει να αλέσει μόνο λίγους σπόρους.
Βροχή, δωρεάν νερό από τον ουρανό
Ας πάμε τώρα σε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Το θέμα του νερού είναι καθοριστικό και ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας έχει αποθέματα που ελαχιστοποιούνται αν εξαιρέσουμε τα ποτάμια και τις λίμνες.
Η βροχή είναι ένας παράγοντας που πρέπει και εδώ στην Ελλάδα να αξιοποιήσουμε. Στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Αυστραλία) πολλές δεκαετίες πριν, αντελήφθησαν τη σημαντικότητα της συλλογής των βρόχινων νερών και ανέπτυξαν τη σχετική τεχνογνωσία, που τώρα τους προφέρει και την πολυπόθητη αυτάρκεια.
Στα κτήματα θα μπορούσαν να αναπτυχθούν συστήματα συλλογής βρόχινου νερού, σε τεχνητές δεξαμενές χώματος. Στα σπίτια μια πλαστική ή από άλλο υλικό δεξαμενή θα μπορούσε να καλύπτει τις ανάγκες του σπιτιού σε άρδευση ή και σε ύδρευση (έχουν αναπτυχθεί και πρακτικές που μπορούν να καθαρίσουν το βρόχινο νερό, έτσι ώστε να πίνεται!), συλλέγοντας το νερό από τη σκεπή.
Μέσω της Permaculture («Αεικαλλιέργεια», σύστημα ολιστικού σχεδιασμού καλλιεργειών, κατοικιών και γενικά της ζωής του ανθρώπου, με βάση την οικολογία και την αυτάρκεια, το οποίο μας έρχεται από την Αυστραλία) προτείνονται σπίτια και κατασκευές, τα οποία θα μπορούν να συλλέγουν βρόχινο νερό από τις σκεπές τους, ώστε να μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες της οικογένειας, των μελών ή των οικόσιτων ζώων της. Τελευταία, μάλιστα, δόθηκε ένα σεμινάριο 16 ημερών από τον Darren Doherty, στο Μαρκόπουλο της Μεσογαίας στο Βιολογικό αγρόκτημα Μάλι Βένι, που είχα την τιμή να παρακολουθήσω και εγώ, μένοντας εντυπωσιασμένος.
Τελικά, επιλέγεται μετά από μαθηματικό υπολογισμό, μια δεξαμενή ή δεξαμενές, με όγκο τέτοιο που να καλύπτει τις ανάγκες σε νερό. Σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να έχουμε είναι τα εκατοστά της βροχόπτωσης της περιοχής, οι ημέρες της ξηρασίας και οι ανάγκες των ανθρώπων σε νερό.
Γη που να μπορεί να απορροφήσει νερό, είναι μόνο η «ζωντανή» γη, αυτή που ζουν μέσα της εκατομμύρια μικροοργανισμοί, φυτά ζωντανά, με ρίζες που λαίμαργα ανοίγουν στοές και συμπληρώνουν αυτό το υπέροχο ψηφιδωτό συμβίωσης. Στην Αεικαλλιέργεια προτείνεται η ελεγχόμενη χρήση των οικόσιτων ζώων, έτσι ώστε και να μην καταστρέφουν τις καλλιέργειες, ούτε να γίνεται αλόγιστη βόσκηση που να επιβαρύνει τα πολυετή φυτά, αλλά τελικά τα ζώα να ωφελούν τις καλλιέργειες δίνοντας οργανική ουσία, από τις κοπριές τους.
Γενικά, προτείνονται από την Permaculture κατασκευές, μικροεφευρέσεις που ο καθένας μας μπορεί να επινοήσει και να υλοποιήσει (αυτό θα είναι και το θέμα της τρίτης συνέχειας του άρθρου μας για την αυτάρκεια).
Μεσοφθινόπωρο… ένας χρόνος
Έχει περάσει ένας χρόνος από το άρθρο «Μεσοφθινόπωρο» και θα πρότεινα όσοι δεν το έχουν διαβάσει να του ρίξουν μια ματιά (υπάρχει στην ιστοσελίδα του περιοδικού) και για τις πρακτικές κηπουρικές του συμβουλές, αλλά και για τις πληροφορίες από την αρχαιότητα που δίνει, έτσι ώστε να νιώσουμε την τελετουργική ατμόσφαιρα που αποπνέει τέτοια εποχή η φύση.
Καλό χειμώνα!
-του Μιχάλη Μανιαδάκη, Οργανική Κηπουρική
Σχολιάστε το άρθρο