Το γαστρεντερικό σύστημα και παθήσεις του

Αυτό το άρθρο αποτελεί μια προσπάθεια ενημέρωσης μόνο και δεν προσπαθεί να σας δώσει τη δυνατότητα να καταλήξετε σε κάποια διάγνωση. Η διάγνωση αποτελεί επιστημονικό πεδίο κάποιου ειδικού, ο οποίος φυσικά δεν θα στηριχτεί μόνο στα συμπτώματα και την κλινική εξέταση, αλλά και σε πιθανές παρακλινικές εξετάσεις που θα πραγματοποιήσει.

Κοιλιακό άλγος

Όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο, ο πόνος αποτελεί σήμα κινδύνου και προειδοποίηση του οργανισμού μας ότι κάτι δυσλειτουργεί. Έτσι προειδοποιούμαστε. Με το άλγος προαγγέλλεται ο επικείμενος κίνδυνος. Στα βρέφη και τα μικρά παιδιά πολλές από τις παθήσεις που προκαλούν πόνο χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης και η συμβουλή του παιδιάτρου είναι πάντα επιβεβλημένη.

Αιτίες που προκαλούν πόνο

Ο πόνος μπορεί να προκύψει από πολλές και διάφορες αιτίες π.χ. λοιμώξεις, φλεγμονές, έλκη σε διάφορα τμήματα του γαστρεντερικού, διάτρηση ή ρήξη οργάνων (στομάχου), μυϊκές συσπάσεις και σπασμούς (από το έντερο), ισχαιμία των οργάνων (περίσφιξη τμήματος του εντέρου). Πολλές από τις καταστάσεις που προκαλούν πόνο που έχει προέλευση τα κοιλιακά όργανα μπορεί να είναι επείγουσες και να χρειάζονται επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση ή νοσοκομειακή νοσηλεία (π.χ. σε ρήξη κοιλιακού ανευρύσματος, διάτρηση στομάχου, παγκρεατίτιδα, περιτονίτιδα).

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν προβλήματα υγείας εκτός κοιλιακής χώρας, όπου το άλγος αντανακλάται στην κοιλιακή χώρα. Π.χ. έμφραγμα μυοκαρδίου, πνευμονία, συστροφή όρχεως. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα προβλήματα του γαστρεντερικού να αντανακλούν το άλγος σε άλλες περιοχές του σώματος π.χ. στο θώρακα, (οισοφαγίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) ή στην πλάτη (χολοκυστίτιδα).

Ο κοιλιακός πόνος έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και ποιότητες. Μπορεί να είναι συνεχής (ήτοι σταθερή ένταση π.χ. από το στομάχι) ή να είναι κολικοειδής (να έχει διακυμάνσεις στην ένταση προέρχεται από κοίλα όργανα π.χ. έντερο, χοληδόχο κύστη).

Να είναι γενικευμένος σ’ όλη την κοιλιακή χώρα, όπως στην περιτονίτιδα ή να έχει τοπική εντόπιση, όπως από το στομάχι στο άνω τμήμα της κοιλίας ή στην εκκολπωματίτιδα που έχουμε συνήθως πόνο στο κάτω αριστερό ή δεξιό τμήμα της κοιλίας.

Επειδή πολλές καταστάσεις του γαστρεντερικού είναι επείγουσας αντιμετώπισης, θα πρέπει να αποφεύγουμε τη λήψη αναλγητικών σε περίπτωση κοιλιακών αλγών ειδικά με δική μας πρωτοβουλία εάν δεν έχει τεθεί διάγνωση για να μην καλυφθούν έκτακτες καταστάσεις και καθυστερήσει μια επείγουσα θεραπεία.

Αιμορραγία από την πεπτική οδό

Η αιμορραγία μπορεί να προκληθεί οπουδήποτε κατά μήκος του γαστρεντερικού από το στόμα έως τον πρωκτό. Το αίμα μπορεί να εμφανίζεται με διαφορετικά χρώματα, κόκκινο χρώμα αν είναι πρόσφατο (π.χ. αιματέμεση) ή να έχει καφέ χρώμα ή ακόμη και μαύρο χρώμα (π.χ. μέλαινα κένωση) αν καθυστερήσει η έξοδός του από το σώμα, λόγω της πέψης που υφίσταται.

Εάν η απώλεια είναι σοβαρή μπορεί να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης (καταπληξία-shock), με ταχυσφυγμία, κρύο ιδρώτα, κρύα άκρα, απώλεια συνείδησης (η κατάσταση χρήζει άμεσης νοσοκομειακής αντιμετώπισης με ορούς και πιθανή μετάγγιση αίματος).

Εάν η απώλεια είναι μικρή και χρόνια, μπορεί να προκαλέσει αναιμία με αδυναμία, εύκολη κόπωση, ωχρότητα. Συνήθως, η αιμορραγία οφείλεται σε πεπτικό ή δωδεκαδακτυλικό έλκος, παρενέργεια από λήψη φαρμάκων (ασπιρίνη, αντιφλεγμονώδη, αντιπηκτικά φάρμακα), φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (ελκώδη κολίτιδα, νόσος του Crohn), εκκολπωματίτιδα, νεοπλάσματα (πολύποδες εντέρου) καρκίνος, αιμορροΐδες, ραγάδες κ.ά. Φυσικά, είναι κατανοητό ότι και στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνουν περεταίρω εξετάσεις για να τεθεί διάγνωση.

Δυσκοιλιότητα

Η δυσκοιλιότητα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια που είναι και η πιο συνηθισμένη. Τα κόπρανα στη δυσκοιλιότητα είναι σκληρά, ξηρά, μερικές φορές μικρά ή και μεγάλα σε μέγεθος, και υπάρχει έντονη προσπάθεια και σφίξιμο για να επιτευχθεί η κένωση του εντέρου που μπορεί να είναι επώδυνη. Εδώ η αφόδευση καθυστερεί περισσότερο από δύο και συνήθως περισσότερες μέρες. Η αύξηση της πίεσης στο φλεβικό δίκτυο του πρωκτού οδηγεί σε δημιουργία αιμορροΐδων, η ρήξη του βλεννογόνου του πρωκτού σε ραγάδες, υπάρχει συχνά αίσθημα διατάσεως, μετεωρισμός (φουσκώματα και αέρια) και η αίσθηση ότι το έντερο είναι πλήρες ή δεν έχει ολοκληρωθεί η αφόδευση. Μπορεί εκτός των αιμορροΐδων να οδηγήσει σε εκκολπωμάτωση του εντέρου και περιττωματική ενσφήνωση, κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα και εγκύους.

Η δυσκοιλιότητα είναι συχνό φαινόμενο. Σε επιδημιολογική μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛΙΓΑΣΤ) διαπιστώθηκε ότι τουλάχιστον ένας στους δέκα ενήλικες Έλληνες πάσχει από δυσκοιλιότητα. Εκείνοι που παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα συχνότερα είναι οι ενήλικοι με ηλικίες άνω των 65 ετών και οι 7 στους 10 πάσχοντες από δυσκοιλιότητα είναι γυναίκες 35-65 ετών.

Η δυσκοιλιότητα εμφανίζεται όταν απορροφούνται περισσότερα υγρά (από ότι πρέπει για να μείνουν μαλακά τα κόπρανα), καθώς τα κόπρανα διέρχονται από το παχύ έντερο ή εάν ο περισταλτισμός του εντέρου είναι αργός με αποτέλεσμα την αργή μετακίνηση των κοπράνων (μεγαλύτερη αφυδάτωση), οπότε πάλι γίνονται σκληρά και ξηρά. Τέλος, εάν υπάρχει στένωση του εντέρου και απόφραξη όπως π.χ. σε ανάπτυξη καρκίνου.

Η οξεία δυσκοιλιότητα προέρχεται από συστροφή τμήματος του εντέρου (σε ύπαρξη συμφύσεων ή κήλης ή σε ειλεό), σε περιτονίτιδα και σε παρενέργειες φαρμάκων (μείζονα νευροληπτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιχολινεργικά κ.ά.).

Οι αιτίες της χρόνιας δυσκοιλιότητας είναι:

Έλλειψη «ινών» (δυσαπορρόφητων υδατανθράκων) στη διατροφή
Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας (ειδικά στους ηλικιωμένους)
Ως παρενέργειες φαρμάκων
Το γάλα
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου στη φάση της δυσκοιλιότητας
Αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως ταξίδια, εγκυμοσύνη κλπ.
Μετά από κατάχρηση καθαρτικών
Συχνή εκούσια αναστολή του αντανακλαστικού της αφόδευσης (γιατί π.χ. έχουμε περιορισμένο χρόνο για να μεταβούμε στην εργασία μας και βιαζόμαστε ή δεν βρισκόμαστε στη δική μας τουαλέτα ή στα παιδιά επειδή δεν θέλουν να διακόψουν το παιχνίδι τους), όπου και δημιουργείται η «καθ’ έξην δυσκοιλιότητα»
Σε περιπτώσεις αφυδάτωσης
Διάφορες παθήσεις που μπορεί να έχουν σαν σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα π.χ. σε υποθυρεοειδισμό, κατάθλιψη
Παθήσεις του παχέως εντέρου (κόλον και ορθό), επώδυνα σύνδρομα του πρωκτού (ασθενείς με οξεία θρόμβωση αιμορροΐδας ή ραγάδα του πρωκτού προκαλούν αναστολή της αφόδευσης, ώστε να αποφύγουν τον πόνο. Αποτέλεσμα της αναστολής της αφόδευσης είναι η δημιουργία ενός φαύλου κύκλου. Τα κόπρανα γίνονται σκληρά και αφυδατωμένα και προκαλούν εντονότερο πόνο κατά την αφόδευση, γεγονός που διαιωνίζει την εκούσια αναστολή της.
Προβλήματα με την εντερική λειτουργία (χρόνια ιδιοπαθής δυσκοιλιότητα)
Δυσβίωση του εντέρου (διαταραχή της οικολογίας της χλωρίδας του εντέρου και ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών μυκήτων-σύνδρομο κάντιτας).

Διάρροια

Έχουμε αύξηση του όγκου, αλλαγή της σύστασης (υδαρή ή πολτώδη κόπρανα) και της συχνότητα των αφοδεύσεων, που οφείλεται στην υπερκινητικότητα του εντέρου, τη γρήγορη διέλευση της τροφής και ως εκ τούτου τη μη απορρόφηση του νερού.

Μπορεί ακόμη και 3 αφοδεύσεις ημερησίως για κάποιους να είναι φυσιολογικές εάν καταναλώνουν μεγάλα ποσά δυσαπορρόφητων φυτικών ινών, οπότε δημιουργείται πολύ μεγαλύτερη ποσότητα κοπράνων ημερησίως, αλλά τα κόπρανα τους δεν είναι υδαρή είναι σχηματισμένα.

Διάρροια προκαλείται μετά από λοίμωξη μικροβιακή ή ιογενή και φλεγμονή του τοιχώματος του εντέρου (γαστρεντερίτιδα) ή από την επίδραση κάποιας τοξικής ουσίας στο γαστρεντερικό ή οφείλεται στην ύπαρξη ευερέθιστου εντέρου, στο σύνδρομο δυσαπορρόφησης, στην κατάχρηση υπακτικών, στην ανεπάρκεια του ενζύμου λακτάσης σε συνδυασμό με τη βρώση γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων, σε ελκώδη κολίτιδα, στη νόσο του Crohn, στη δυσανεξία τροφών και μετά τη λήψη αντιβιοτικών ή σαν παρενέργεια άλλων φαρμάκων. Συνήθως συνοδεύεται από αέρια κοιλιακά άλγη, επείγουσα ανάγκη για αφόδευση και ίσως από ναυτία και εμετούς. Επίσης μπορεί να υπάρχει αίμα στα κόπρανα.

Ένα από τα επείγοντα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθεί, εάν έχουμε αρκετές διάρροιες, είναι η αφυδάτωση και η απώλεια ηλεκτρολυτών (νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο κ. α.) που έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση ηλεκτρολυτικών διαταραχών που πρέπει να αποκατασταθούν.

Σε οξεία διάρροια που κρατά πάνω από δύο 24ωρα ή και συντομότερα αν υπάρχει αίμα πρέπει να απευθυνόμαστε άμεσα σε γιατρό. Σε χρόνια διάρροια επίσης θα πρέπει να διαγνωσθεί η νόσος που την προκαλεί. Οι ιογενείς διάρροιες συνήθως διαρκούν ένα ή δύο 24ωρα, αυτοθεραπεύονται και χρειάζονται μόνο ενυδάτωση και αποκατάσταση της απώλειας των ηλεκτρολυτών.

Τρόφιμα που μπορούν να προκαλέσουν σε ορισμένα άτομα διάρροια είναι:

Τρόφιμα που περιέχουν υποκατάστατα ζάχαρης, όπως σορβιτόλη, μαννητόλη (hexitol), χυμός μήλων, αχλαδιών, μαστίχες και καραμέλες χωρίς ζάχαρη
Τρόφιμα που περιέχουν φρουκτόζη, όπως χυμός μήλων, αχλαδιών, ή διάφοροι χυμοί εμπορίου με αρώματα φρούτων, σταφύλια, μέλι
Τρόφιμα που περιέχουν σακχαρόζη, δηλαδή την επιτραπέζια ζάχαρη
Τρόφιμα που περιέχουν λακτόζη, δηλαδή γαλακτοκομικά, σοκολάτα
Τρόφιμα που περιέχουν καφεΐνη, δηλαδή καφές, τσάι, ή αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη (coca cola).

Δυσφαγία – Δυσκαταποσία

Είναι η δυσκολία στην κατάποση, η αίσθηση ότι τα τρόφιμα «κολλούν» και δεν κινούνται κανονικά- εύκολα προς τον φάρυγγα και τον οισοφάγο. Αιτίες μπορεί να είναι η ύπαρξη μηχανικού-φυσικού κολλήματος (πίεση από διόγκωση θυρεοειδούς-βρογχοκήλη ή όγκου στη θωρακική κοιλότητα, η ύπαρξη ουλής στον οισοφάγο και στένωση). Επίσης, πρόβλημα στο μυϊκό του ιστό (σπασμός οισοφάγου ή αχαλασία) ή στο νευρικό σύστημα του οισοφάγου. Άλλες αιτίες μπορεί να είναι: φλεγμονή στην στοματοφαρυγκική κοιλότητα και νευρολογικές παθήσεις, όπως μυασθένεια, πλαγία αμυατροφική σκλήρυνση κ.ά. Οι μικρές μπουκιές, το καλό μάσημα και οι υδαρείς τροφές βελτιώνουν το σύμπτωμα αυτό. Εάν αποκλεισθεί ο ψυχολογικός παράγοντας πρέπει να τεθεί διάγνωση.

Φαρυγγικός κόμβος

Υστερικός κόμβος «κόμπος στο λαιμό»

Το άτομο αισθάνεται την ύπαρξη ενός «κόμβου», κάτι που τον σφίγγει, τον πνίγει ή μιας σφαίρας ή ενός ξένου σώματος στο λαιμό που δεν του επιτρέπει την κατάποση και του προκαλεί ασφυξία». Συνήθως, δεν έχει πρόβλημα στην κατάποση υγρών.

Μεγάλο μέρος των περιπτώσεων οφείλεται σε ψυχογενή αίτια και πυροδοτείται από συναισθήματα άγχους, κατάθλιψης, θυμού ή ακόμη και από έντονα ευχάριστα συναισθηματικά γεγονότα. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί κατά την ξήρανση του λαιμού που προκαλείται από άγχος, ταχύπνοια ή τη συχνή κατάποση.

Επίσης, την ύπαρξή του συσχετίζουν και με την γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, που μπορεί να προκαλέσει οίδημα των λαρυγγοφαρυγγικών δομών, με παρίσθμιες αμυγδαλές και άλλες φλεγμονώδεις βλάβες.

Δυσπεψία

Αποτελεί μία κατάσταση κακής λειτουργίας του πεπτικού συστήματος που δημιουργεί δυσχέρειες κατά την πέψη. Κάτω από τον όρο της δυσπεψίας (βαρυστομαχιάς) -είναι όρος που χρησιμοποιείται ευρέως από τους ασθενείς- τοποθετούν διάφορα συμπτώματα που έχουν να κάνουν με βάρος στο στομάχι ή πόνο (όπως στο έλκος στομάχου-δωδεκαδακτύλου ή τα κολικοειδή άλγη από το έντερο ή την χοληδόχο). Επιπλέον, τα φουσκώματα, τα αέρια στο έντερο, τους βορβορυγμούς, τα ρεψίματα, ένα αίσθημα δυσφορίας μετά το γεύμα στην κοιλιά, την αίσθηση ότι δεν πέπτουν την τροφή, τη δυσκοιλιότητα, τη διάρροια, τη ναυτία, τους εμετούς, την κακή διάθεση, ακόμη και την υπερφαγία.

Η αιτία της δυσπεψίας εξαρτάται από την πάθηση που την προκαλεί, δηλαδή από τη γαστρίτιδα, το έλκος, τη λιθίαση της χοληδόχου, τη γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση μέχρι και τη δυσβίωση του εντέρου. Συνήθως, επιδεινώνεται η κατάσταση από το άγχος, από συγκεκριμένες τροφές και την ποιότητα του φαγητού.

Ανάρροιες

Είναι η άνοδος τροφών στο στόμα από τον οισοφάγο ή το στομάχι, χωρίς ναυτία ή σύσπαση μυών του στομάχου και της κοιλίας (π.χ. σε γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση).

Η οισοφαγο-γαστρική συμβολή λειτουργεί σαν μονόδρομη οισοφαγική βαλβίδα και δεν επιτρέπει τη μετακίνηση των τροφών και οξέων από το στομάχι προς τον οισοφάγο και τη στοματική κοιλότητα. Εάν η ανάρροια είναι όξινης ή πικρής γεύσης προέρχεται από το στομάχι και οφείλεται στην γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Η ανάρροια υγρών χωρίς γεύση με βλέννα ή άπεπτα τρόφιμα μπορεί να οφείλεται σε στένωση του οισοφάγου.

Επίσης, μερικές φορές υπάρχει ανάρροια μικρής ποσότητας τροφής συνήθως 15 έως 30 λεπτά μετά από το γεύμα, χωρίς μία προφανή φυσική αιτία (ονομάζεται μηρυκασμός), παρατηρείται συνήθως στα νήπια και σε ενήλικες με συναισθηματικές διαταραχές σε περιόδους συναισθηματικής πίεσης.

Μετεωρισμός, Ερυγές, Βορβορυγμοί

Το αέρια υπάρχουν φυσιολογικά στο γαστρεντερικό σύστημα σε μικρές ποσότητες και αποβάλλονται από το στόμα (ρέψιμο – ερυγές) ή μέσω του πρωκτού. Υπερβολικό ρέψιμο, μετεωρισμός και υπερβολικός αερισμός από τον πρωκτό είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικής ύπαρξης ή παραγωγής αερίων στην πεπτική οδό.

Το ρέψιμο εμφανίζεται αμέσως μετά το φαγητό ή σε περιόδους ψυχολογικού στρες. Με την κατάποση της τροφής, σιέλου ή με τη μάσηση μαστίχας, καταπίνουμε μικρότερη ή μεγαλύτερη ποσότητα αέρα που συλλέγεται στο στομάχι (αεροφαγία). Το ίδιο συμβαίνει με την κατανάλωση ανθρακούχων-αεριούχων ποτών και μπύρας. Το μεγαλύτερο μέρος του αέρα αυτού αποβάλλεται με το ρέψιμο, ενώ μικρό μέρος του που περνά προς στο έντερο, απορροφάται από το τοίχωμα του εντέρου κατά το μεγαλύτερο μέρος.

Ο μετεωρισμός, δηλαδή τα φουσκώματα στην κοιλιά μετά από τα γεύματα ή καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, είναι ένα από τα συχνά συμπτώματα που ταλαιπωρούν πολλούς ανθρώπους (συχνό χαρακτηριστικό στο ευερέθιστο έντερο). Τα αέρια (υδρογόνο, μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακος) παράγονται στο έντερο από τη μικροβιακή χλωρίδα του που συμμετέχει στη διάσπαση των τροφών.

Εάν η μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου είναι φυσιολογική παράγονται μικρές ποσότητες αερίων (που δεν προκαλούν φουσκώματα), παράγονται σε όλους κατά τη διάρκεια της πέψης και φεύγουν με τον αερισμό από το ορθό και τον πρωκτό μερικές φορές κάθε μέρα. Με ορισμένες τροφές, όπως τα όσπρια παράγονται περισσότερα αέρια κατά την πέψη φυσιολογικά σε όλους.

Η μετακίνηση των αερίων μέσω των τροφών στο έντερο (που μπορεί να είναι και υπερκινητικό) προκαλεί τους βορβορυγμούς. Πρόβλημα ανακύπτει όταν παράγονται αέρια σε μεγάλες ποσότητες.

Η αλλαγή της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου και η ανατροπή της οικολογίας των μικροοργανισμών με αύξηση της αναλογίας παθογόνων μικροοργανισμών (κυρίως μυκήτων- δυσβίωση του εντέρου), που συμβαίνει κυρίως μετά από λήψη αντιβιώσεων ή από υπερκατανάλωση γλυκών και άλλων ευκολοαπορρόφητων υδατανθράκων αποτελούν τις κύριες αιτίες. Άλλες αιτίες που προκαλούν μετεωρισμό μπορεί να είναι η έλλειψη ορισμένων ενζύμων (π.χ. λακτάσης και η αδυναμία διάσπασης συγκεκριμένων σακχάρων), σύνδρομα δυσαπορρόφησης π.χ. σε ανεπάρκεια παγκρεατικών ενζύμων, δυσανεξίες σε τροφές, παθήσεις της χοληδόχου κ.α.

Ναυτία και εμετός

Η ναυτία είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που μπορεί να συνυπάρχει με ίλιγγο και υπάρχει η αίσθηση ότι επίκειται εμετός. Η σκέψη της τροφής αυξάνει το πρόβλημα. Ο εμετός είναι η βίαιη έξοδος περιεχομένου του στομάχου από το στόμα, που επιτυγχάνεται με την έντονη σύσπαση μυών του στομάχου και κοιλιάς. Ο εμετός εξυπηρετεί την εκκένωση του στομάχου από το περιεχόμενό του. Το άτομο ανακουφίζεται από τη ναυτία τουλάχιστον προσωρινά.

Το περιεχόμενο του εμετού είναι οι πρόσφατες τροφές που περιέχει το στομάχι, εάν στο περιεχόμενο υπάρχει αίμα (αιματέμεση) το χρώμα είναι ερυθρό ή καφετί και σε περίπτωση ύπαρξης χολής πράσινο.

Οι επανειλημμένοι εμετοί μπορούν να προκαλέσουν αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές. Ναυτία και εμετός εμφανίζονται μετά από διέγερση του αντίστοιχου κέντρου του εμετού στον εγκέφαλο και παρουσιάζεται συνήθως σε γαστρεντερίτιδες, σε απόφραξη της γαστρεντερικής οδού, σε νευρολογικές παθήσεις όπως μηνιγγίτιδες – εγκεφαλίτιδες, όγκους του εγκεφάλου. Επίσης, σε διαταραχές του λαβυρίνθου και της ισορροπίας (από το όργανο ισορροπίας στο εσωτερικό του αυτιού), σε ημικρανίες ή αγγειοκινητικές κεφαλαλγίες, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή ως παρενέργεια φαρμάκων.

Ακόμη και ψυχογενείς παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν εμετό. Η νευρογενής ανορεξία που συνήθως συνδυάζεται με βουλιμία, έχει στην κλινική της εικόνα προκλητούς εμετούς σε μία προσπάθεια αποβολής της τροφής με σκοπό τη μη αύξηση του σωματικού βάρους.

Ανορεξία

Απώλεια της επιθυμίας για φαγητό. Το άτομο δεν πεινάει. Παρουσιάζεται σαν φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε οξείες παθήσεις π.χ. μία ίωση και επανέρχεται με την αποδρομή της.

Η χρόνια ανορεξία (μακράς διάρκειας ανορεξία) σε ενήλικες μπορεί να υποκρύπτει μία σοβαρή χρόνια πάθηση από διάφορα όργανα και συστήματα (πνεύμονες, νεφρά, ήπαρ ή καρκίνο). Επίσης, ορισμένα φάρμακα μπορεί να έχουν σαν παρενέργεια ανορεξία.

Σε νεαρά άτομα μπορεί να κρύβει ψυχολογικό υπόβαθρο και προσπάθεια εκμετάλλευσης των γονέων που συνήθως ενδιαφέρονται υπερβολικά για τη διατροφή των παιδιών τους. Στην περίπτωση της νευρογενούς ανορεξίας υπάρχει όρεξη και πείνα, αλλά το άτομο δεν σιτίζεται, γιατί φοβάται ότι θα αυξηθεί το σωματικό βάρος.

Στη διαγνωστική προσέγγιση τον γιατρό, εκτός από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση, θα βοηθήσουν ανάλογα με την περίπτωση, πληθώρα παρακλινικών εξετάσεων που περιλαμβάνουν αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις ακτινολογική εξέταση, εξετάσεις υπερήχων, ενδοσκοπικές εξετάσεις (οισοφαγοσκόπηση γαστροσκόπηση ορθοσκόπηση), βιοψία, παρακέντηση αξονική και μαγνητική τομογραφία.