Έξω απ’ τα δόντια

ΔΟΝΤΙΑ

Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας «Διερεύνηση των Ανισοτήτων και της Ικανοποίησης των Χρηστών από τις Οδοντιατρικές Υπηρεσίες και Σχέση της Στοματικής Υγείας με την Ποιότητα της Ζωής των Ελλήνων», η στοματική υγεία των κατοίκων της χώρας μας και ιδιαίτερα αυτή των κατώτερων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων δεν είναι και η καλύτερη. Συνηθίζουμε να αφήνουμε σε δεύτερη μοίρα τα δόντια μας, θεωρώντας ότι δεν αποτελούν σημαντικό παράγοντα υγείας. Κάνουμε καλά; Πόσο αλήθεια είναι το ότι τα δόντια μας είναι δευτερεύον όργανο του σώματός μας και η καλή κατάστασή τους δεν είναι επείγουσα;

Η ιστορία καθαρισμού των δοντιών

Οι πρώτοι που ενδιαφέρθηκαν για την καθαριότητα των δοντιών τους ήταν οι Βαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι, που χρησιμοποιούσαν υγρή σκλήθρα για να τα τρίβουν. Οι Κινέζοι, από την άλλη πλευρά, γύρω στο 1.600 π.Χ. χρησιμοποιούσαν ένα ξυλαράκι από αρωματικό δέντρο, το οποίο μασούσαν για να καθαρίζουν τα δόντια και την αναπνοή τους. Αργότερα, τον 16ο αιώνα μ.Χ. ο ancient toothbrushίδιος λαός στερέωσε σκληρές τρίχες από γουρούνια σε μια λαβή από κόκαλο ή μπαμπού κατασκευάζοντας έτσι την πρώτη οδοντόβουρτσα. Ανακάλυψη που ταχύτατα μερίμνησαν να «κλέψουν» και οι Ευρωπαίοι. Μόνο που αυτοί επέλεγαν αλογότριχες ή φτερά αντί για τις σκληρές γουρουνότριχες. Ήδη τον 18ο αιώνα οι ανώτερες κοινωνικές τάξεις χρησιμοποιούσαν οδοντόβουρτσες με λαβές από χρυσό ή ελεφαντόδοντο. Το 1780 ο Άγγλος William Addis ήταν ο πρώτος που άρχισε να παράγει μαζικά οστέινες οδοντόβουρτσες. Το 1938 ήταν το έτος γέννησης των πρώτων πλαστικών οδοντόβουρτσων, όπως περίπου τις ξέρουμε σήμερα.

Η οδοντόκρεμα πάλι φαίνεται πως έλκει επίσης την καταγωγή της από την Αίγυπτο. Το 5.000 π.Χ. οι Αιγύπτιοι κατασκεύαζαν ένα τύπο οδοντόκρεμας σε μορφή σκόνης. Η σκόνη αυτή περιείχε θρυμματισμένα κομμάτια από κεφάλι βοδιού, ελαφρόπετρα, σκόνη από τσόφλια αυγών και σμύρνα (αλλά και ούρα σύμφωνα με κάποιες φήμες). Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ως επί το πλείστον καρβουνόσκονη και φλοιούς δέντρων. Με διάφορα μπαχαρικά, επίσης, οι Ρωμαίοι αντιμετώπιζαν τη δυσοσμία της αναπνοής με διάφορα μπαχαρικά. Γύρω στο 1.700 μ.Χ. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί γιατροί παρασκεύαζαν μια οδοντική σκόνη, με βασικό συστατικό το διττανθρακικό νάτριο. Τα μείγματα αυτά ήταν, όμως, τις περισσότερες φορές επικίνδυνα, αφού μπορεί να περιείχαν συστατικά όπως σκόνη από τούβλα. Με τη γλυκερίνη, που προστέθηκε τον 19ο αιώνα, η σκόνη μετατράπηκε σε τζελ, δίνοντας ταυτόχρονα και μια πιο ευχάριστη γεύση. Το 1873 η Colgate έβγαλε σε μαζική παραγωγή οδοντόκρεμα σε βάζα, ενώ το 1892 έκανε την εμφάνισή της οδοντόκρεμα στη μορφή που τη συναντάμε σήμερα, δηλαδή, σε σωληνάριο.

ΔΟΝΤΙΑ

Όταν πονάει το δοντάκι μας

Η συνήθειά μας να παραμελούμε τη στοματική μας υγιεινή είναι εξαιρετικά λανθασμένη και αποδεικνύεται εξαιρετικά επικίνδυνη με την πάροδο των ετών. Θεωρούμε τα δόντια μας ως κάτι δεδομένο, κάτι όχι και τόσο σημαντικό για την υγεία μας. Κι όμως. Τα χαλασμένα δόντια και ούλα μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, την ανάπτυξη νόσων του αναπνευστικού, αλλά και τη γέννηση ελλιποβαρών βρεφών, επισημαίνουν οι επιστήμονες.

Οι έγκυες γυναίκες, που έχουν βαριά περιοδοντική νόσο, αντιμετωπίζουν κατά 7,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο να γεννήσουν πρόωρα, σε αντίθεση με τις έγκυες, που έχουν υγιή δόντια, ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι η περιοδοντική νόσος ενοχοποιείται για την μείωση του βάρους του νεογέννητου βρέφους κατά 25%.

ΔΟΝΤΙΑΕπιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι 44%-57% του συνολικού πληθυσμού εμφανίζουν μέτριας βαρύτητας περιοδοντική νόσο, ενώ περίπου 10% παρουσιάζουν βαρύτερες μορφές της νόσου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα μικρόβια που προκαλούν την περιοδοντίτιδα εισβάλλουν στο αίμα και μεταφέρονται σε ζωτικά όργανα προκαλώντας λοιμώξεις. Τα τελευταία χρόνια, μελέτες έδειξαν συσχέτιση ανάμεσα στην παρουσία περιοδοντίτιδας και την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Ταυτόχρονα, η περιοδοντίτιδα συνδέεται και με την εμφάνιση νόσων του αναπνευστικού, όπως είναι η πνευμονία και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, για τις οποί-ες ευθύνεται η εισρόφηση μικροβίων από το στοματοφάρυγγα. Οι ειδικοί τονίζουν ότι, σύμφωνα με μελέτες, τα άτομα με κακή στοματική υγιεινή αντιμετωπίζουν κατά 4,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιας αναπνευστικής νόσου σε σχέση με εκείνους που φροντίζουν να έχουν ένα υγιές στόμα. Τέλος, η περιοδοντική νόσος επηρεάζει αμφίδρομα τη ρύθμιση και τις επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη.

Μιλήσαμε με την κα Αvνέτα Πολίτου Σαρέλη χειρούργο οδοντίατρο- ομοιοπαθητικό, τέως ιατρό Γενικής Χειρουργικής Β’ Πανεπιστημιακής Χειρουργικής Γενικού Λαϊκού Νοσοκομείου και τέως ιατρό Γναθοχειρουργικής Αγίου Σάββα για τον καθαρισμό των δοντιών και τις συνηθισμένες τους παθήσεις. Email: (annetapolitou@hotmail.com)

Φυσικός καθαρισμός των δοντιών

Ο καθαρισμός των δοντιών χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: τον φυσικό καθαρισμό των δοντιών και τον μηχανικό καθαρισμό των δοντιών. Ο φυσικός καθαρισμός των δοντιών γίνεται καταρχήν με απομάκρυνση των πλακών κατά τη μάσηση, όταν χρησιμοποιούνται σκληρές κυρίως τροφές και φρούτα (μήλα) ή ωμά λαχανικά (καρότα). Ο φυσικός καθαρισμός, επίσης, γίνεται με τα μαλακά μόρια του στόματος (χείλη, παρειές, γλώσσα), τα οποία έρχονται σε επαφή με τις παρειακές και γλωσσικές επιφάνειες των δοντιών και απομακρύνουν τις οδοντικές πλάκες.

Σε πειραματικές μελέτες, που έγιναν σε ομάδες ατόμων που χρησιμοποιούσαν σκληρές τροφές, παρατηρήθηκε ότι ο φυσικός καθαρισμός δεν ήταν επαρκής, γιατί οι αυχενικές επιφάνειες, τα βοθρία, οι οπές, οι σχισμές, τα ελεύθερα ούλα και μέρος από τα προσπεφυκότα δεν δέχονταν την ευεργετική επίδραση των σκληρών τροφών κατά τη μάσηση. Γι αυτό ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος θεωρείται η χρησιμοποίηση μηχανικών μέσων.

Η χρήση στοματοπλυμάτων

Τα στοματοπλύματα (στοματικά διαλύματα) χρησιμοποιούνται μετά από εξαγωγή ή άλλη επέμβαση στη στοματική κοιλότητα καθημερινά για 15 ημέρες. Τα στοματοπλύματα αυτού του είδους εμπεριέχουν χλωρεξιδίνη. Το υδατικό διάλυμα χλωρεξιδίνης χρησιμοποιείται καθημερινά δυο φορές την ημέρα για ένα λεπτό και προφυλάσσει από το σχηματισμό της οδοντικής πλάκας, ενώ προκαλεί κατακρήμνιση του κυτοπλάσματος των μικροβίων, από τα οποία προσροφάται, αλλοιώνοντας τη μικροβιακή σύνθεση της πλάκας ποσοτικά και ποιοτικά. Η χλωρεξιδίνη προσροφάται από την αδαμαντίνη και το επίχρισμα και απελευθερώνεται αργά επί αρκετές ώρες, παρεμποδίζοντας ή αποκλείοντας το σχηματισμό της πλάκας πάνω στο δόντι. Δεν χρησιμοποιούμε τα στοματοπλύματα χλωρεξιδίνης για περισσότερο από 15 μέρες, γιατί δημιουργούν χρώσεις στα δόντια ή στην άνω επιφάνεια της γλώσσας.

dental mouthwashΥπάρχουν και άλλα εξειδικευμένα στοματοπλύματα, όπως το Purity, ένα προϊόν που είναι 100% εκχύλισμα σπόρων γκρέιπφρουτ (χρησιμοποιείται και σε περιπτώσεις ίωσης από τους ομοιοπαθητικούς γιατρούς ακόμα και σε γρίπη), που καταπολέμα τα μικρόβια, τους ιούς, τους μύκητες και τα παράσιτα. Δεν βλάπτει τη φιλική βακτηριακή χλωρίδα, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι υποαλλεργικό προϊόν, φιλικό στο περιβάλλον. Ποτέ δεν χρησιμοποιείται αδιάλυτο, χρειάζονται πέντε σταγόνες σε λίγο νερό και ξέπλυμα του στόματος για ένα λεπτό δύο ή τρεις φορές την ημέρα και κατάποση. Με αυτό τον τρόπο, ειδικά σε περίπτωση άσχημης αναπνοής που προέρχεται από το στομάχι, καταπολεμά και τα μικρόβια τόσο της στοματικής κοιλότητας, όσο και του γαστρεντερικού. Τα στοματοπλύματα χρησιμοποιούνται για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και πάντα με τη συμβουλή του θεράποντος ιατρού. Είναι λάθος ο ασθενής να τα αγοράζει μόνος του.

Ο μηχανικός καθαρισμός των δοντιών

Η απομάκρυνση των οδοντικών πλακών από τον οδοντίατρο γίνεται με υπερήχους και ειδικά ξέστρα κάθε έξι μήνες σε υγιείς και κάθε τρεις με τέσσερεις μήνες σε πάσχοντες (περιοδοντίτιδα) και το αργότερο σε ένα χρόνο αν το συστήσει ο οδοντίατρος.

Η οδοντόβουρτσα χειρός αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία του μηχανικού καθαρισμού των δοντιών. Οι οδοντόβουρτσες ποικίλουν ανάλογα με το μέγεθος, το είδος και την κατασκευή τους. Άλλες είναι φτιαγμένες από φυσικές και άλλες από πλαστικές (νάιλον) τρίχες. Βρέθηκε επιστημονικά ότι η απομάκρυνση των πλακών γίνεται καλύτερα με τις πλαστικές οδοντόβουρτσες. Η καλύτερη σκληρότητα είναι η μέτρια. Η μαλακή οδοντόβουρτσα χρησιμοποιείται μετά από χειρουργική θεραπεία ή σοβαρή ουλίτιδα.

Την οδοντόβουρτσά μας θα πρέπει να την αλλάζουμε κάθε τέσσερις μήνες ή και νωρίτερα αν αυτή χαλάσει. Μετά από τέσσερις μήνες χρήσης την πετάμε και παίρνουμε καινούργια. Το είδος της οδοντόβουρτσας που θα χρησιμοποιήσουμε καλό είναι να το συστήσει ο θεράπων οδοντίατρος, ο οποίος έχει και τη γενική ευθύνη της στοματικής υγιεινής μας.

dental brushing«Συμβουλεύω τους αναγνώστες να πηγαίνουν στον οδοντίατρο πάντα με την οδοντόβουρτσά τους. Να δείχνουν στον οδοντίατρο τον τρόπο που βουρτσίζουν τα δόντια τους και να δέχονται τη διόρθωση της τεχνικής τους. Έχω παρατηρήσει, τα 22 χρόνια που εργάζομαι ως οδοντίατρος, ότι οι ασθενείς θεωρούν ότι φροντίζουν σωστά τα δόντια τους και ότι ξέρουν πώς να τα βουρτσίζουν σωστά. Όταν κάνω επίδειξη της σωστής στοματικής υγιεινής, το 98% συμφωνούν ότι εφάρμοζαν μόλις το 10% της σωστής υγιεινής. Και έχω παρατηρήσει ότι μετά από συχνές επαναλήψεις, μετά από χρόνια διορθώνουν οι ασθενείς την τεχνική βουρτσίσματος και καταφέρνουν να φτάσουν κοντά στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Δεν θέλω να αναφερθώ στην οδοντόβουρτσα που προτείνω (για λόγους δεοντολογίας), θέλω όμως να αναφερθώ στον τρόπο χρήσης της, ο οποίος συμφωνεί με όλες τις οδοντόβουρτσες: Τοποθετούμε κάθετα πάνω στα δόντια την οδοντόβουρτσά μας. Ξεκινάμε από τα άνω δόντια, από το τελευταίο δόντι αριστερά ή δεξιά και με μια κλίση πλένουμε την άπω επιφάνεια, το πίσω μέρος. Μετά τοποθετούμε τη βούρτσα κάθετα στους δυο τελευταίους γομφίους στην παρειακή επιφάνεια. Μισή βούρτσα στα ούλα και μισή στα δόντια, ώστε να σημαδεύουμε τον αυχένα των δοντιών και με κοντές κυκλικές κινήσεις σχεδόν επιτόπιες (επτά συνολικά) αφαιρούνται τα μικρόβια. Μετά συνεχίζουμε στα επόμενα δύο δόντια και κατόπιν στα επόμενα δύο δόντια. Πλένουμε τη δεξιά άπω επιφάνεια και μετά συνεχίζουμε εσωτερικά στις υπερώιες επιφάνειες των άλλων δοντιών ανά δύο δόντια με κινήσεις μπρος πίσω επιτόπιες. Όταν φθάσουμε στα πρόσθια έξι δόντια η βούρτσα μπαίνει κάθετα και καθαρίζουμε ένα ένα δόντι. Τελειώνουμε με τις μασητικές επιφάνειες με κινήσεις μπρος πίσω δυνατές. Έτσι πλύθηκαν τρεις από τις πέντε επιφάνειες κάθε δοντιού. Οι δυο που δεν πλύθηκαν είναι οι μεσοδόντιες επιφάνειες. Εδώ, χρησιμοποιούμε τα βουρτσάκια μεσοδοντίων, το νήμα ή την οδοντογλυφίδα. Τα βουρτσάκια μεσοδοντίων έχουν διάφορα μεγέθη. Φροντίζουμε να διαλέξουμε το σωστό, το οποίο θα πρέπει να εφαρμόζει σωστά στα δόντια μας, ενώ χρησιμοποιούμε και οδοντόκρεμα.

Τη σωστή χρήση του νήματος θα πρέπει να φροντίσουμε να τη μάθουμε από τον οδοντίατρό μας. Το νήμα θα πρέπει να αγκαλιάζει σφιχτά το δόντι. Η οδοντογλυφίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα είτε πρόκειται για μια κοινή οδοντογλυφίδα είτε για τις ειδικές οδοντιατρικές οδοντογλυφίδες που βρίσκουμε στα φαρμακεία. Η χρήση της οδοντογλυφίδας καθημερινά είναι απαραίτητη και είναι μύθος ότι χαράζει τα δόντια. Αντίθετα, αφαιρεί ικανοποιητικό αριθμό μικροβίων και υπολείμματα τροφών ανάμεσα από τα δόντια. Παλαιότερα, χρησιμοποιούσαν το ξυλαράκι της ρίγανης (έχει και αντισηπτικές ιδιότητες). Ο μεσοδόντιος καθαρισμός θα πρέπει να γίνεται μία φορά ημερησίως. Καλύτερα το βράδυ. Ο γενικός καθαρισμός θα πρέπει να γίνεται δυο φορές την ημέρα. Όχι παραπάνω, είναι υπερβολή.

Τα μικρόβια στην επιφάνεια του δοντιού σχηματίζουν τη μικροβιακή πλάκα, η οποία για να ωριμάσει χρειάζεται τουλάχιστον 24 ώρες και τότε είναι δυνητικά παθογόνα. Επομένως, όταν διαταράξουμε το σχηματισμό της μία φορά την ημέρα σε όλες τις επιφάνειες, είμαστε ελεύθεροι από την τερηδογόνο δράση των μικροβίων. Η γνώμη μου είναι ότι είναι προτιμότερο να πλύνεις μία φορά την ημέρα τα δόντια σου πολύ καλά παρά τρεις ή τέσσερεις φορές με ελλιπή τρόπο ή βιαστικά. Εννοούμε φυσικά και τον μεσοδόντιο καθαρισμό.»

Ασθένειες των δοντιών

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε πόσο σημαντικό είναι το βούρτσισμα των δοντιών, θα πρέπει να γνωρίσουμε τις ασθένειες του στόματος. Οι κυριότερες ασθένειες του στόματος είναι: α) η οδοντική τερηδόνα β) οι ασθένειες του περιοδοντίου (ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα) γ) γενικά νοσήματα που εμφανίζονται σαν πρώιμες βλάβες μέσα στη στοματική κοιλότητα.

Η τερηδόνα είναι η πιο συνηθισμένη ασθένεια του στόματος. Αφορά τους οδοντικούς ιστούς, προκαλείται από τη μικροβιακή δράση και χαρακτηρίζεται από τη διάλυση των βασικών συστατικών των οδοντικών ουσιών. Τα μικρόβια από μόνα τους δεν μπορούν να καταστρέψουν το δόντι. Χρειάζονται την παρουσία της ζάχαρης για να γίνουν τερηδογόνα. Αυτό που συμβαίνει στο στόμα μας είναι το εξής: Μικρόβια + Ζάχαρη= Οξύ. Οξύ + Αδαμαντίνη= Τερηδόνα. Δηλαδή η συνέργεια μικροβίων και ζάχαρης με αποτέλεσμα τη δημιουργία όξινου περιβάλλοντος (πέφτει το ph στη στοματική κοιλότητα) προκαλεί απασβέστωση της αδαμαντίνης των δοντιών. Δηλαδή διαλύονται πρίσματα αδαμαντίνης (το ανόργανο μέρος του δοντιού) και στη συνέχεια διαλύεται το μαλακό εναπομείναν οργανικό μέρος του δοντιού.

Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι όταν φάμε ένα γλυκό επί δύο ώρες διαλύεται το δόντι μας. Φυσικά, υπάρχει η δυνατότητα τα άλατα (ασβεστίου και φθορίου) από το σάλιο να επουλώσουν τις βλάβες που έχουν υποστεί τα δόντια μας. Η αδαμαντίνη αποτελείται από κρυστάλλους υδροξυαπατίτη. Όταν όμως έχουμε συχνές επιθέσεις με τερηδογόνες τροφές κάποια στιγμή θα δημιουργηθεί στην επιφάνεια του δοντιού μια μικρή τρύπα, μια «οδοντική κοιλότητα» με ιατρική ορολογία, η οποία θα πρέπει να σφραγιστεί για να μην χαλάσει το δόντι περισσότερο. Φυσικά, μεγάλες κοιλότητες μπορούμε να τις δούμε με αυτοεξέταση με τη χρήση ενός καθρέφτη. Δεν μπορούμε να δούμε, όμως, τις μικρές κοιλότητες ανάμεσα στα δόντια, στα μεσοδόντια διαστήματα. Γι αυτό είναι απαραίτητα κάθε έξι μήνες να επισκεπτόμαστε τον οδοντίατρο για ένα οδοντικό τσεκ απ. Ένας άλλος σπουδαίος λόγος που η επίσκεψη στον οδοντίατρο κρίνεται απαραίτητη είναι το ότι πολλές γενικές ασθένειες έχουν πρώιμες εκδηλώσεις στη στοματική κοιλότητα (ζαχαρώδης διαβήτης, ερυθηματώδης λύκος, αναιμίες, λευχαιμία κ.α.). Με τις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο μπορούμε να προλάβουμε και να διαγνώσουμε κάποια σοβαρή ασθένεια.

πονοδοντοςΑν δεν επισκεφθούμε τον οδοντίατρο, η μικρή τρυπίτσα μεγαλώνει αρκετά και κάποια στιγμή θα μας δώσει κάποιο πόνο όταν φάμε κάτι κρύο ή κάτι πολύ ζεστό. Συνήθως είναι τότε που όλοι πάμε στον οδοντίατρο. Δυστυχώς όμως είναι πια αργά. Το δόντι δεν θα χρειαστεί απλά ένα σφράγισμα, πιθανότατα θα χρειαστεί και απονεύρωση. Αυτό σημαίνει περισσότερα ραντεβού, περισσότερα χρήματα, περισσότερη ταλαιπωρία. Αν μια απονεύρωση αποτύχει και αυτό είναι συχνό, το δόντι θα εξαχθεί. Αν δεν εξαχθεί έγκαιρα θα δημιουργήσει ένα ακροριζικό απόστημα ή μια κύστη (ένα σακουλάκι γεμάτο υγρά με προϊόντα αποσύνθεσης, το οποίο αυξάνει σε μέγεθος ασυμπτωματικά και θα πρέπει να αφαιρεθεί έγκαιρα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος κατάγματος). Αυτά σχετικά με την κλασική οδοντιατρική.

Στην εναλλακτική οδοντιατρική υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την απονεύρωση των δοντιών και τα απονευρωμένα δόντια ενοχοποιούνται για την εμφάνιση σοβαρών ασθενειών. Τα δόντια βρίσκονται σε κάποιους κοινούς μεσημβρινούς με κάποια όργανα και όταν ένα δόντι νεκρωθεί μπορεί να επηρεάσει το αντίστοιχο όργανο. Γι αυτό συστήνεται η αφαίρεση των δοντιών και όχι η απονεύρωση. Όλα αυτά, όμως, θα τα είχαμε αποφύγει αν πηγαίναμε σε οδοντίατρο κάθε έξι μήνες.

«Πολλοί ασθενείς ερχόμενοι στο ιατρείο μου παραπονιούνται για άλλους συναδέλφους τους οποίους θεωρούν αιτία για την καταστροφή των δοντιών τους. Η απάντησή μου είναι πάντα η ίδια. Ακόμα και ο χειρότερος οδοντίατρος είναι ο καλύτερος σύμβουλος των δοντιών. Θεωρώ ότι οι Έλληνες είναι αμελείς ασθένειες. Πηγαίνουν στον οδοντίατρο μόνο όταν πονάνε. Η πρόληψη δεν έχει μπει στη ζωή τους. Πολλές φορές επικαλούνται το κόστος των δοντιών. Σίγουρα το κόστος είναι υψηλό, όσον αφορά την προσθετική των δοντιών κυρίως. Αντίθετα το κόστος για τη συντήρηση των δοντιών αυξάνει με τα εξάμηνα που χάνουν οι ασθενείς μην κάνοντας τον απαραίτητο καθαρισμό. Στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη η οδοντιατρική είναι φθηνή και υψηλής στάθμης. Αυτό που θα πρέπει να αλλάξει είναι η νοοτροπία της επίσκεψης στον οδοντίατρο. Οι Έλληνες φοβούνται τον οδοντίατρο, αλλά σήμερα υπάρχουν καλύτερες τεχνικές προσέγγισης σε σχέση με το παρελθόν και η ομοιοπαθητική, ιδιαίτερα η γνωστική ομοιοπαθητική, η οποία θέλει ιστορικό και διερεύνηση, μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή. Πάντως, όποιος καθαρίζει τα δόντια του κάθε έξι μήνες έχει μηδαμινές πιθανότητες να εμφανίσει περιοδοντίτιδα.»

Η δεύτερη μεγάλη ασθένεια των δοντιών είναι η ουλίτιδα και κατ’ επέκταση η περιοδοντίτιδα. Η ουλίτιδα είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση των ούλων, που οφείλεται σε τοπικά ερεθιστικά αίτια ή γενικές καταστάσεις (γενικά νοσήματα, ορμόνες). Τα συνήθη αίτια είναι η συσσώρευση οδοντικής πλάκας και πέτρας (τρυγίας) στην επιφάνεια των δοντιών ή κακότεχνες οδοντικές εργασίες (γέφυρες και σφραγίσματα). Τα ούλα που έχουν ουλίτιδα είναι οιδηματώδη, κόκκινα, επώδυνα στο βούρτσισμα και αιμορραγικά. Η αναπνοή σε κάποιους ασθενείς είναι δύσοσμη και αυτό οφείλεται στα υπολείμματα των τροφών που βρίσκονται στα μεσοδόντια και στον τύπο των μικροβίων που σαπροφυτούν και είναι υπεύθυνα για την οσμή του κλούβιου αυγού. Για να ελευθερωθεί ο ασθενής από τη δυσάρεστη αναπνοή, αφού θεραπεύσει την ουλίτιδα, θα πρέπει να κάνει καθημερινή χρήση κάποιων μέσων καθαρισμού των μεσοδοντίων (βουρτσάκια, νήμα), καθώς και χρήση ειδικού στοματοπλύματος.

Αν η ουλίτιδα αφεθεί αθεράπευτη μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα. Η φλεγμονή επεκτείνεται από τα ούλα στους υποκείμενους ιστούς που είναι το οστικό υπόβραθρο του δοντιού. Το οστό γύρω από το δόντι καταστρέφεται, τα δόντια αρχίζουν να κουνιούνται και πονούν κατά τη μάσηση.

Τα ούλα είναι ερυθρά, επώδυνα και αιμορραγικά κατά τη διάρκεια του βουρτσίσματος (αν φυσικά ο ασθενής ακουμπά τη βούρτσα στα ούλα), η δυσοσμία του στόματος είναι ιδιαίτερα έντονη, ο ασθενής νιώθει μια δυσφορία και καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με τα δόντια του. Πολλές φορές είναι τόσο μεγάλη η κινητικότητα των δοντιών που μπορεί ο ασθενής να αφαιρέσει μόνος του τα δόντια του. Επίσης, τα μικρόβια της περιοδοντίτιδας ενοχοποιούνται για καρδιακές παθήσεις. Είναι σημαντικό ο ασθενής να θεραπευτεί, γιατί πραγματικά κινδυνεύει η υγεία του. Υπάρχουν μικρόβια που ανήκουν στη χλωρίδα του ασθενή και τα οποία ενοχοποιούνται για την αύξηση της αθηροματικής πλάκας στα αγγεία και επακόλουθα με την εμφάνιση καρδιακής νόσου.

Τα μικρόβια της περιοδοντίτιδας μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και να μολύνουν το έμβρυο, ενώ ενοχοποιούνται και για αποβολές. Είναι σημαντικό η έγκυος και όποια γυναίκα θέλει να μείνει έγκυος να προγραμματίσει μια επίσκεψη στον οδοντίατρο και να θεραπεύσει τα δόντια της και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης να κάνει καλή στοματική υγιεινή.

Στην κλασσική οδοντιατρική η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα θεωρούνται τοπικές φλεγμονές που αντιμετωπίζονται ακόμα και με αντιβιοτικά (περιοδοντίτιδα). Δεν λαμβάνεται υπόψη ότι για να εκδηλωθεί η φλεγμονή στον οργανισμό, η άμυνα του ασθενή είναι εξασθενημένη. Ένας ασθενής με οδοντική πλάκα και εξασθενημένο αμυντικό σύστημα θα εκδηλώσει έντονα τη νόσο, ενώ ένας ασθενής με ισχυρό αμυντικό σύστημα θα εμφανίσει τη νόσο σε ηπιότερη μορφή ή δεν θα νοσήσει καθόλου. Στην οδοντιατρική ομοιοπαθητική θεωρούμε ότι μια νόσος δεν είναι τίποτε άλλο από μια εκδήλωση ενός συνόλου συμπτωμάτων σε έναν δεδομένο οργανισμό. Είναι σημαντικό ο οδοντίατρος να ανιχνεύσει την πληγή του ασθενούς και να θεραπεύσει την προϋπάρχουσα συναισθηματική διαταραχή. Ένας χωρισμός, μια επαγγελματική αποτυχία, ένα σοβαρό οικογενειακό πρόβλημα, ένας καταπιεσμένος θυμός ή μια κακή διατροφή επιβαρύνει τον ασθενή με αποτέλεσμα να εμφανίσει ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα χωρίς να έχει παραμελήσει τη στοματική υγιεινή.

dontia oulitidaΗ ομοιοπαθητική επαναφέρει την ψυχική ισορροπία του ασθενούς του, καλυτερεύει τη διάθεση και την επιθυμία να φροντίσει τα δόντια του και παράλληλα ενδυναμώνει το αμυντικό σύστημά του έναντι των μικροβίων και προάγει την επούλωση και ανάπλαση των περιοδοντικών ιστών.

Εν κατακλείδι, το σημαντικότερο για τον ασθενή είναι το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών με το σωστό τρόπο, η οδοντόβουρτσα, ο μεσοδόντιος καθαρισμός και η καλή συνεργασία με τον θεράποντα οδοντίατρό του.

Η σχέση τροφής και υγείας των δοντιών είναι ισχυρή. Η απομάκρυνση από το σωστό τρόπο υγιεινής διατροφής και η αυξημένη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ζάχαρη, έχουν αυξήσει τη συχνότητα εμφάνισης τερηδόνας και ουλίτιδας. Η κα Ματίνα Χρονοπούλου, δρ. Φυσικοπαθητικής Ιατρικής μας κατατοπίζει σχετικά με τη σχέση διατροφής και στοματικής υγείας.

Η αύξηση των κρουσμάτων τερηδόνας και ουλίτιδας οφείλεται στο γεγονός, ότι τα μικρόβια της στοματικής κοιλότητας τρέφονται με ζάχαρη και παράγουν όξινες ουσίες, οι οποίες καταστρέφουν την αδαμαντίνη (σμάλτο) των δοντιών. Η προσκόλληση των μορίων της ζάχαρης πάνω στα δόντια, για χρονικό διάστημα παραπάνω από το φυσιολογικό, αποτελεί το ιδανικό υπόστρωμα για την αύξηση των μικροβίων του στόματος που προκαλούν τερηδόνα. Η παρατεταμένη παρουσία των υπολειμμάτων των φαγητών πάνω στα δόντια είναι υπεύθυνη για το σχηματισμό της μικροβιακής πλάκας, η οποία με τη σειρά της προκαλεί φλεγμονή στα ούλα, δίνοντας ως αποτέλεσμα τη γνωστή μας ουλίτιδα.

Όσο για την κακοσμία του στόματος, αυτή προέρχεται από τα σουλφίδια. Αυτές οι χημικές ενώσεις παράγονται από την παραμονή και διάσπαση των υπολειμμάτων των τροφών στην στοματική κοιλότητα. Επιπλέον, οι πρωτεϊνικές δίαιτες συμβάλλουν στην παραγωγή κετόνων, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν μια δυσάρεστη οσμή στο στόμα.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, η στοματική υγιεινή χρήζει την υιοθέτηση κάποιων βασικών διατροφικών οδηγιών.

Πρώτα από όλα, η υγεία των δοντιών επιβάλει πέρα από τον περιορισμό της ζάχαρης αυτής καθεαυτής και την αποφυγή όλων των τροφίμων ή ροφημάτων που περιέχουν ζάχαρη, κρυφά ή φανερά, όπως τα αναψυκτικά, τα γλυκά, το σοκολατούχο γάλα και τα επεξεργασμένα δημητριακά πρωινού. Ιδιαίτερα, τα αεριούχα αναψυκτικά με ή χωρίς ζάχαρη. Γενικά, η αυξημένη κατανάλωση αεριούχων αναψυκτικών με ή χωρίς ζάχαρη θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς προκαλεί διάβρωση των δοντιών και καταστροφή της αδαμαντίνης τους λόγω της οξύτητάς τους.

Όσον αφορά την πρόληψη της ουλίτιδας, συστήνεται η ένταξη στην καθημερινή μας διατροφή, τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C, όπως τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, το γκρέιπφρουτ, τα λεμόνια, οι ντομάτες, οι φράουλες, οι πιπεριές και το μπρόκολο.

Στην πρόληψη της τερηδόνας και της ουλίτιδας μπορούν να συμβάλουν και οι σταφίδες. Οι σταφίδες αντίθετα με ότι πιστεύουν οι περισσότεροι, δεν περιέχουν ζάχαρη, αλλά φυτοχημικές ουσίες, οι οποίες όχι μόνο καταστέλλουν την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων Streptococcus mutans που προκαλούν τερηδόνα και του βακτηριδίου Porphyromonas gingivalis που προκαλεί ουλίτιδα, αλλά παράλληλα εμποδίζουν και την προσκόλλησή τους στα δόντια.

Από την άλλη πλευρά, η κακοσμία του στόματος αντιμετωπίζεται με την αποφυγή τροφίμων όπως το κρεμμύδι και το σκόρδο και με την αυξημένη κατανάλωση νερού, ώστε να μειώνεται η ξηροστομία που συμ-βάλλει στη συσσώρευση νεκρών κυττάρων στη γλώσσα, στα ούλη, στις παρειές, τα ο-ποία λόγω της αποσύνθεσής τους δημιουργούν δυσάρεστες οσμές.

Τέλος, τρόφιμα πλούσια σε φθόριο όπως είναι το κοτόπουλο, οι σαρδέλες, ο σολομός, ο μπακαλιάρος, οι γαρίδες και το σκουμπρί μόνο καλό μπορούν να κάνουν στην υγεία των δοντιών μας.

Για ένα χαμόγελο όλο υγεία – tips

Δροσερή αναπνοή με φυσικούς τρόπους

– Συστήνεται η πόση πολλών υγρών κατά τη διάρκεια της μέρας, αφού βοηθά το στόμα μας να μην στεγνώνει και το σάλιο μας να μην γίνεται οξύ.

– Μασήστε γλυκόριζα, διότι εμποδίζει τη δημιουργία πλάκας και τερηδόνας.

δροσερη αναπνοη– Το άρωμα του μαϊντανού χαρίζει δροσερή αναπνοή και μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε άφοβα στα φαγητά σας. Είναι επιπλέον πλούσιος σε κάλιο, βιταμίνες Α, C και Ε, συστατικά δηλαδή που βοηθούν στην καλή υγεία της στοματικής κοιλότητας.

– Ένα από τα πιο αρωματικά βότανα, το θυμάρι είναι πλούσιο σε φθόριο και βιταμίνη C, ενώ ταυτόχρονα καταστρέφει τα βακτηρίδια που προκαλούν κακοσμία.

– Χρησιμοποιήστε επίσης μέντα, καθώς τα φύλλα της περιέχουν μενθόλη, γνωστή για τις αντισηπτικές της ιδιότητες.

– Η βιταμίνη Κ βοηθά στην καλή χώνεψη των τροφών και ως εκ τούτου δρα ενάντια στην κακοσμία του στόματος. Φάτε άφθονα μπρόκολα, ραπανάκια ή αυγά (τον κρόκο).

– Θυμηθείτε ότι το σκόρδο και το κρεμμύδι είναι τροφές που δημιουργούν δυσάρεστη αναπνοή.

– Αποφύγετε τα λιπαρά τυριά, γιατί η υπερβολική κατανάλωσή τους δυσκολεύει τη διαδικασία της χώνεψης με αποτέλεσμα τη δυσάρεστη αναπνοή.

–  Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

– Για φρέσκια αναπνοή μασήστε μερικά φυλλαράκια μέντας ή ένα ξυλάκι κανέλας ή ακόμη και φλούδια από πορτοκάλι.

– Αν θέλετε να φρεσκάρετε την αναπνοή σας μετά από ένα γεύμα, μασήστε άνηθο, γαρίφαλο ή μερικά φύλλα μαϊντανού.

– Αν είστε εκτός σπιτιού και δεν μπορείτε να πλύνετε τα δόντια σας μετά το γεύμα, ξεπλύνετε απλά με νερό ή μασήστε ένα καρότο.

– Για καλύτερη χώνεψη και δροσερή αναπνοή, φάτε μερικές κουταλιές γιαούρτι ή πιείτε λίγο ξινόγαλα.

Για γερά ούλα

– Οι χυμοί λεμονιού και πορτοκαλιού, περιέχουν βιταμίνη C, η οποία ενεργοποιεί την κυκλοφορία και επομένως οξυγονώνει τους στοματικούς ιστούς και εξασφαλίζει την υγιεινή των ούλων.

– Ιδιαίτερα βοηθητικές τροφές είναι το κρέας και το ψάρι, αφού οι πρωτεΐνες τους βοηθούν να διατηρούνται υγιείς οι ιστοί.

– Για γερά και καθαρά ούλα, χρειάζεστε τροφές πλούσιες σε ίνες και νερό. Καρότα, σέλινο, μήλα και αχλάδια είναι τροφές που μπορούν να σας βοηθήσουν.

– Κάπου κάπου φάτε μια μπανάνα. Περιέχει ξυλιτόλη, ένα είδος σακχάρου που εμποδίζει τη δημιουργία πλάκας.

– Φάτε οστρακοειδή, περιέχουν ψευδάργυρο, συστατικό που ευνοεί την αναπαραγωγή κυττάρων και την επούλωση των πληγών.

Μην ξεχάσετε να προσθέσετε στο τραπέζι σας τροφές πλούσιες σε:

Έκθεση βιολογικών– Βιταμίνη Α. Θα τη βρείτε σε λαχανικά, όπως καρότα, κολοκυθάκια, πατάτες, σπανάκι και μπρόκολα αλλά και στα φρούτα, όπως βερίκοκα, πεπόνια. Βοηθά στη διατήρηση των βλεννογόνων ιστών της στοματικής κοιλότητας.

– Βιταμίνη C. Θα τη βρείτε σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, κυρίως σε εσπεριδοειδή, πράσινα λαχανικά, ντομάτες και πιπεριές. Ενδυναμώνει τα ούλα και βοηθά στην επούλωση των πληγών μετά την αφαίρεση ενός δοντιού.

– Βιταμίνη D. Θα τη βρείτε στο γάλα, τα ψάρια, τα αυγά, το μουρουνέλαιο και τα  δημητριακά. Επίσης, η έκθεση στον ήλιο για 10 – 15 λεπτά δύο φορές την εβδομάδα, προσφέρει ικανοποιητικές ποσότητες βιταμίνης D στον οργανισμό.

– Βιταμίνη Ε. Θα τη βρείτε στο καλαμπόκι, αλλά και στα πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι. Προφυλάσσει από τη δημιουργία ελεύθερων ριζών και επομένως από τη γήρανση των βλεννογόνων ιστών της στοματικής κοιλότητας.

– Βιταμίνη Κ. Θα τη βρείτε στα ραπανάκια, μπρόκολα, λαχανάκια Βρυξελλών, μαρούλι, σπανάκι. Βιταμίνη ιδανική κατά της ουλίτιδας.

– Ασβέστιο. Θα το βρείτε στο γάλα, το γιαούρτι, τα τυριά, το σολομό και τις σαρδέλες. Το ασβέστιο είναι γνωστό ότι ενδυναμώνει κόκαλα και δόντια (κατά τον σχηματισμό τους).

– Φώσφορος. Βρίσκεται στο κρέας, στα ψάρια, στους ξηρούς καρπούς, στα όσπρια και στα δημητριακά. Σημαντικός για το σμάλτο των δοντιών, αλλά και για τον οστεώδη ιστό.

– Μαγνήσιο. Υπάρχει εν αφθονία σε ξηρούς καρπούς, στα ψάρια και στα δημητριακά ολικής άλεσης. Μαζί με το φώσφορο και το ασβέστιο αποτελούν τα τρία πιο βασικά στοιχεία για τη διατήρηση της υγιεινής του στόματος.

-της Ειρήνης Κάρου

Σχολιάστε το άρθρο